Demografia 2

Śmierć kliniczna – ustanie pracy serca i funkcji oddychania, z możliwością przywrócenia funkcji życiowych.

Śmierć biologiczna – śmierć mózgu (utrata świadomości, brak odruchów odśrodkowych, brak czynności bioelektrycznych mózgu)

Zgon dotyczy jednostki, podczas gdy umieralność jest zjawiskiem grupowym – to liczba zgonów odniesiona do liczby mieszkańców na danym obszarze w danym czasie.

umieralność = natężenie zgonów.

Zgon niemowlęcia to śmierć dziecka, które urodziło się żywe, ale nie doczekało swoich pierwszych urodzin.

              - zgony noworodków i umieralność okołoporodowa (do pierwszego miesiąca życia)

Śmiertelność oznacza natężenie zgonów (umieralność) z powodu określonej choroby, tj. stosunek liczby osób zmarłych do liczby osób, które zachorowały na daną chorobę.

Perspektywa kohorty lub cykl życia daje odpowiedź na pytanie o prawdopodobieństwo przeżycia wraz z przyrostem lat.

Długość życia określa maksymalny wiek, którego człowiek może dożyć w idealnych warunkach.

Przeciętne dalsze trwanie życia to średnia liczba lat, jaką ma jeszcze do przeżycia osoba w określonym wieku, przy założeniu stałego poziomu umieralności z okresu, dla którego opracowano tablice trwania życia.

Mechanizmy wpływu różnych czynników na umieralność

              I. Różnice w poziomie umieralności wynikające z przyczyn zgonów

              II. Niemedyczne czynniki ryzyka

                            1. materialne warunki życia

                                          - ubóstwo

                                          - szkodliwe warunki pracy

                                          - złe warunki mieszkaniowe                

                            2. behawioralne czynniki ryzyka

                                          - stosowanie używek                               Ta rozpiska może być błędna!

                                          - psychospołeczne predyspozycje

                            3. zagrożenia środowiskowe

              III. Różnice w warunkach życia i zachowaniach prozdrowotnych

1. ścisły wpływ struktur regionalnych populacji

                            - grypy zawodowej

                            - sektory gospodarki

                            - miejsce zamieszkania

                            - poziom wykształcenia

                            - czynniki kulturowe

IV. Zróżnicowanie w społeczno-ekonomicznej strukturze ludności

Normalne trwanie życia – wiek, na który przypada największa intensywność zgonów w starszym wieku. (dominanta zgonów).

Piramida progresywna odnosi się do społeczeństwa młodego, w którym występuje wysoka płodność i wysoka umieralność.

Piramida regresywna prezentuje strukturę ludności, charakteryzującej się niską płodnością i niską umieralnością, czyli wysokim przeciętnym trwaniem życia.

Piramida zastojowa odnosi się do społeczeństwa, w którym spada płodność i wydłuża się przeciętne trwanie życia.

Epidemiologia jest nauką badającą wpływ czynników środowiskowych na występowanie chorób w populacji lub wpływających na stan zdrowia ludności.

Trzy etapy przejścia epidemiologicznego Omrana

              - czas zarazy i głodu

              - czas ustępującej pandemii

              - czas chorób zwyrodnieniowych i cywilizacyjnych.

Etapy umieralności

I. Etap przed przejściem demograficznym

Okres wysokiej umieralności z powodu chorób zakaźnych i pasożytniczych. Brak możliwości i umiejętności pokonywania większości śmiertelnych chorób utrzymywał się do XVII wieku, dlatego szanse na wzrost przeciętnego dalszego trwania życia były nikłe. Zajmowanie nowych terenów zazwyczaj łączyło się z rozprzestrzenianiem chorób (podboje rzymian, odkrycie Ameryki)

Historyczne okresy wysokiej umieralności, poprzedzające przejście demograficzne, mają swoje współczesne odpowiedniki w krajach rozwijających się (Afryka).

              II. Etap wczesnego przejścia

Przyśpieszony spadek umieralności. Zaczął się w latach 40 XVII wieku i trwał do lat 20 XIX wieku. Okres charakteryzujący się brakiem zmian, który nastąpił później, był konsekwencją rozwoju miast, gdzie szkodliwe warunki życia oraz przeludnienie ułatwiały rozprzestrzenianie się chorób infekcyjnych. Populacje, które przetrwały epidemie, uodporniły się na wiele infekcji. Jest także prawdopodobne, że rolę odegrała też produkcja żywności, bardziej racjonalne odżywianie oraz lepsze warunki życia (rozwój społeczno-gospodarczy, lepsze warunki higieniczne).

III. Etap późnego przejścia

W społeczeństwach wysoko uprzemysłowionych, przejście miało charakter klasyczny. Dokonywało się powoli i stopniowo na przestrzeni długiego okresu, w trakcie którego następował jednoczesny rozwój technologiczny, poprawiały się warunki sanitarne, a później nasiliła się profilaktyka z e strony opieki medycznej. Na skutek korzystania z osiągnięć Europy Zachodniej w Japonii oraz krajach Europy wschodniej przejście miało charakter przyśpieszony. Powszechne wykorzystanie środków owadobójczych, antybiotyków, wprowadzania programów zwalczania chorób, przyczyniło się do szybkiego spadku umieralności, ale tylko do pewnego poziomu z powodu chorób zwyrodnieniowych. Zaczęła się kształtować wyraźna różnica długości życia różnica pomiędzy mężczyznami a kobietami.

IV. Etap po zakończeniu przejścia

Rogers i Hackenberg twierdzą, że chociaż choroby zwyrodnieniowe i cywilizacyjne stale dominują wśród przyczyn zgonów, to z czasem medycyna i zdrowie publiczne będą miały coraz mniejszy wpływ na umieralność, a bardzo dużo będzie zależało od indywidualnych zachowań i stylu życia. Skuteczność programów zdrowia publicznego zależeć będzie od zdolności wpływania na indywidualne postępowanie, a nie tak, jak to było w przeszłości, od zwalczania

chorób poprzez oddziaływanie  na środowisko zewnętrzne.

Zadania

1. Wykres i wskaźniki umieralności

2. W jakim kraju padł oficjalny wynik długowieczności i ile wynosił?

              Jeanne Louise Calment, Francja, 122 lata

3. Co byś zrobił, gdybyś się dowiedział, że ktoś z Twojej pracy zarażony jest HIV?

              Nic?

4. Wzory

5. Wskaźnik umieralności

Liczba zgonów w stosunku do liczby mieszkańców, np. wskaźnik umieralności niemowląt jest to liczba zgonów niemowląt w stosunku do 1000 żywo urodzonych.

6. W którym wieku była epidemia dżumy?

              XIV wiek, wybiła 1/3 ludności Europy

7. Pula umieralności kobiet przy porodzie.

              Światowy wskaźnik umieralności kobiet z powodu ciąży, porodu i połogu – 400

              Zgony kobiet z powodu ciąży, porodu i połogu 529,000

8. Tabela o powodach zgonów społeczeństw agrarnych i łowieckich

Typ społeczeństwa                                                                   Ważniejsze przyczyny zgonów

łowieckie                                                                                     zewnętrzne zranienia     

agrarne                                                                                         choroby infekcyjne

uprzemysłowione                                                                        choroby serca

rozwiniętej technologii                                                                nowotwory

przyszłości                                                                                   zaawansowany wiek                              

9. Kogo edukować jaki jest najważniejszy zawód?

              Pielęgniarki, położne?

10. Polskie prawo o przeszczepach. Jaki rodzaj śmierci

              Art.9.

1.      Pobranie komórek, tkanek lub narządów do przeszczepienia jest dopuszczalne po stwierdzeniu trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu (śmierci mózgu).

11. Co to są tablice życia. Gdzie z nimi pracować?

Składają się z kilku funkcji względem wieku, związanych ze sobą matematycznie (m.in. liczba dożywających, liczba zmarłych, prawdopodobieństwo zgonu, przeciętne dalsze trwanie życia), określających teoretyczny proces wymierania populacji w miarę jej starzenia się. Wartości tych funkcji oblicza się na podstawie liczby zgonów i liczby ludności według płci i wieku, zaobserwowanych w danym okresie.

Tablice trwania życia wykorzystywane są zarówno przez demografów jak i socjologów, a także przez instytucje ubezpieczeniowe. Służą również do oceny stanu zdrowia ludności. Dzięki obserwacji trendów umieralności na podstawie tablic trwania życia możliwe jest prognozowanie demograficzne.

12. Co to jest zachowanie ryzykowne?

Zachowanie ryzykowne, to różne działania niosące ryzyko negatywnych konsekwencji zarówno dla zdrowia fizycznego i psychicznego, jak i dla jej otoczenia społecznego.

                            -używki (alkohol, tytoń, narkotyki)

                            -zachowania agresywne i przestępcze

13. Niemowlę a noworodek

              noworodek (>1 miesiąc)

              niemowlę (1msc<ok.1rok)

15. 440 na ile umiera w czasie porodu?

Wskaźnik umieralności kobiet dla całego świata jest szacowany na poziomie 400, w tym wartość jaką osiąga poziom 440 w regionach rozwijających się i poziom 20 w krajach rozwiniętych. (na 1000?)

16. Ile (chyba jaki) chorych na AIDS jest w krajach rozwijających się?

              Ok. 95%

17. Jaki kontynent ma najwięcej chorych na AIDS?

              Afryka

18. HIV a AIDS

AIDS to choroba (zespół nabytych niedoborów immunologicznych – Acquired Immune Deficiency Syndrome)

HIV to nieuaktywniony wirus tej choroby (Human Immuno-deficiency Virus)

Osoba zakażona HIV nie musi być chora na AIDS, jeżeli wirus jest jeszcze uśpiony.

19. Która piramida wieku dla Polski?

              Regresywna

20. Co to (jest) śmiertelność?

Śmiertelność oznacza natężenie zgonów (umieralność) z powodu określonej choroby, tj. stosunek liczby osób zmarłych do liczby osób, które zachorowały na daną chorobę.

21. Śmierć biologiczna a kliniczna.

Śmierć kliniczna – ustanie pracy serca i funkcji oddychania, z możliwością przywrócenia funkcji życiowych.

Śmierć biologiczna – śmierć mózgu (utrata świadomości, brak odruchów odśrodkowych, brak czynności bioelektrycznych mózgu).

22. Współczynnik ogólny zgonów niemowląt

              W 2005r. 52 (na 1000 urodzeń żywych).

23. Czemu w Szwajcarii jest większa umieralność niż w Rumunii?

To w Rumunii jest większa umieralność. Biorąc pod uwagę dane z 2005r. współczynnik umieralności w Rumunii wynosi 14,1 a w Szwajcarii 6,5. Wynika to z różnicy w rozwoju gospodarczym obu krajów a także z zachowań indywidualnych obywateli obu krajów. Szwajcaria jest bardziej rozwiniętym krajem, co wpływa na wyższy poziom służby zdrowia oraz powszechniejszy do niej dostęp. Dodatkowo w Rumunii zachowania ryzykowne (szkodliwy tryb życia) są bardziej rozpowszechnione.