Dawson Ch. Religia i powstanie kultury zachodniej, 102 - Dawson
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->CHRISTOPHERDAWSONCHRISTOPHER DAWSONRELIGIA I POWSTANIEKULTURY ZACHODNIEJPRZEŁOŻYŁSTANISŁAW ŁAW ICKIINSTYTUTWYDAWNICZY•P A XSPIS TREŚCII.II.Wstęp — Znaczenie rozwoju świata zachodniegoReligijne źródła kultury zachodniej — Kościół5i b a r b a r z y ń c y .............................................................26III. Mnisi na zachodzie i kształtowanie się tradycjiz a c h o d n ie j.............................................. .......IV. Barbarzyńcy i królestwo chrześcijańskieV....5081Drugi okres ciemnych wieków i nawrócenie Północy...........................................................................105bizantyńskainawrócenieEuropyVI. Tradycjaw s c h o d n ie j...................................................................128VII. Reforma Kościoła w jedenastym stuleciu i średniowieczne papiestw o.......................................... 155V III. Świat feudalny — Rycerstwo i kultura dworskaIX.X.181.210288Miasto średniowieczne—Gmina i cechy .Miasto średniowieczne — Szkoła i uniwersytet .X I. K ryzysreligijny kultury średniowiecznej — Wiektrzynasty... , .............................................262X II.Zakończenie— Religia średniowiecznaikulturalu d o w a .................................................. ...................... 288Indeks .......................................................................... 297I.W STĘP — ZN A C ZE N IE ROZWOJU Ś W IA TAZACHODNIEGOW poprzednich cyklach moich wykładów powstrzymywałem się w miarę możności od omawiania historii kultury chrześcijańskiej nie dlatego, żeme~wcBo3zi to w zakres „G ifford Lectures“ 1 ale,dlatego, że jest to kultura, do której wszyscy w pewnym sensie należymy. Dlatego me możemy je j badać w ten sam sposób, jak 'kultury należące do odległej przeszłości, które możemy oglądać jedynie poprzez mętne szkła archeologii, lub kultury światapozaeuropejskiego, które staramy się zrozumiećz zewnątrz i z pewnego oddalenia. Wskutek tegow naszym poznaniu istnieje różnica jakościowa, którą można by porównać z różnicą, jaka zachodzi pomiędzy poznawaniem innej planety przez astronomaa poznawaniem ziemi przez geografa. Chodzi nie tylko o to, że dla badań nad kulturą zachodnią posiadamy o wiele większą ilość dostępnego materiału aniżeli w wypadku badania jakiejkolwiek innej kultury,ale i o to, że poznanie nasze jest wnikliwsze i bardziej dogłębne. Kultura zachodnia to atmosfera, któ1 Książka niniejsza składa się z wykładów przeprowadzonych przez autora w ramach tzw. „Gifford Lectures“ (uw.red.).5rą oddychamy, i życie* którym żyjem y: jest ona sposobem życia naszym własnym i naszych przodków;dlatego znamy ją nie tylko z dokumentów i pomników, lecz także z naszgo osobistego doświadczenia.N a skutek tego wszelkie badania religii, które pom ijają i pozostawiają na stronie nagromadzone doświadczenie chrześcijańskiej przeszłości i opierająsię wyłącznie na odległych i częściowo niezrozumiałych świadectwach zaczerpniętych z badania obcychtradycji religijnych lub choćby z naszego własnegowyobrażenia o naturze religii i o warunkach religijnego poznania — są z pewnością nie tylko niepełne,lecz również pozbawione większej wartości i nierealne. Tym bardziej stosuje się to do wypadku, kiedyrozważamy — jak to ma miejsce w niniejszym cykluwykładów — zagadnienie wzajemnego stosunku re lig ii i kultury, stanowiące skomplikowaną i głębokosięgającą sieć powiązań pomiędzy sposobem życiaspołeczeństwa a wierzeniami i duchowymi wartościami, przyjętym i przez społeczność jako ostatecznereguły życia i najwyższy wzór postępowania dla jednostki i społeczeństwa; albowiem powiązania temożna badać jedynie w oparciu o konkretne faktyuwzględniając zarazem w pełni rzeczywistość historyczną. W ielkie religie świata są jak gdyby płynącymi poprzez wieki i wśród zmiennych krajobrazów historycznych ogromnymi rzekami uświęconejtradycji, nawadniającymi i użyźniającymi. Z regułyjednak nie możemy dotrzeć aż do ich źródła, zagubionego wśród niezbadanych ścieżek odległej przeszłości. Rzadko można znaleźć kulturę, której rozw ój religijny może być prześledzony w całości, odpoczątku do końca w pełnym świetle historii. Histo6 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |