De Re Atari po polsku, Atari XE, Atari
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
KsiĢŇka ta dotyczy komputerw domowych Atari, zarwno modelu 400 jak i 800, ktre pod wzglħdem elektronicznym sĢ identyczne, a rŇniĢ siħ wykonaniem mechanicznym, wiħc klawiaturĢ czy miejscem dla kartridŇa. Zadaniem, jakie postawili przed sobĢ autorzy, byþo szczegþowe omwienie najlepszych sposobw wykorzystania wszystkich moŇliwoĻci komputerw Atari. PoniewaŇ moŇliwoĻci te sĢ stosunkowo szerokie i wielostronne, staraliĻmy siħ omwię je jak najpeþniej. Wynika stĢd takŇe, Ňe ksiĢŇka ta nie jest przeznaczona dla poczĢtkujĢcych uŇytkownikw Atari, wymaga ona bowiem pewnej podstawowej wiedzy od czytelnika, przede wszystkim naleŇy zapoznaę siħ z jħzykiem Atari Basic, najlepiej z "Atari Basic Reference Manual". Wymagana jest takŇe pewna znajomoĻę jħzyka asemblera. ZaþĢczony na koıcu sþowniczek definiuje i wyjaĻnia niektre rzadziej spotykane pojħcia, nie zawiera jednakŇe terminw, ktre dla kaŇdego powaŇnego uŇytkownika komputerw osobistych nie powinny byę obce. Napisana ona zostaþa jako ksiĢŇka treningowa dla programistw profesjonalnych, pracujĢcych z komputerami Atari, nie wyklucza to jednakŇe jej przydatnoĻci dla szerokiego odbiorcy. Nie moŇe ona ponadto zastĢpię Ňadnej z manualnych instrukcji technicznych Atari, przeznaczonych dla programistw, ktrzy sĢ juŇ dobrze zaznajomieni z systemem. NaleŇy jĢ traktowaę bardziej jako a1manach, wyjaĻniajĢcy pewne idee oraz ukazujĢcy niezbyt oczywiste moŇliwoĻci, a nie jako podrħcznik omawiajĢcy poszczeglne rejestry i opisujĢcy kody sterujĢce. Jej tytuþ, DE RE Atari, jest doĻę czħsto spotykany w literaturze fachowej. Wiele manuskryptw þaciıskich z epoki rzymskiej i Ļredniowiecza nosiþo tytuþ "De Re Tego" czy "De Re Tamtego". Tak wiħc "De Re Rustica" byþa poematem dotyczĢcym rolnictwa, a "De Re Metallica" opisywaþa metalurgiħ. W wolnym tþumaczeniu "Da Re..." znaczy "Wszystko o...". Autorami ksiĢŇki sĢ pracownicy Program Development Support Group. Rozdziaþy 1-6 oraz zaþĢczniki A i B napisaþ Chris Crawford. Lane Winner napisaþ rozdziaþ 10, a wraz z Jimem Coxem zaþĢcznik D. ZaþĢcznik C jest autorstwa Amy Chen, rozdziaþy 8 i 9 Jima Duniona. Kathleen Pitta napisaþa zaþĢcznik E, Bob Fraser rozdziaþ 7, Gus Makreas przygotowaþ sþowniczek. CaþoĻę nie jest pozbawiona niedomwieı, ale jesteĻmy z niej bardzo dumni. Autorzy EE Komputery domowe Atari naleŇĢ do komputerw osobistych drugiej generacji. Przeznaczone sĢ one przede wszystkim dla uŇytkownikw indywidualnych. Wykonanie zewnħtrzne komputera jest przejawem realizacji wielu postulatw odbiorcw, a o jego orientacji ku szerokiemu uŇytkownikowi Ļwiadczy wiele szczegþw. Po pierwsze, urzĢdzenie jest zabezpieczone przed wieloma z bþħdw, jakie uŇytkownik moŇe popeþnię. Na przykþad wykonanie gniazd i wtyczek chroni caþkowicie ukþad elektroniczny przed bþħdnym podþĢczeniem spolaryzowanego napiħcia zasilania, czy teŇ niewþaĻciwym doþĢczeniem jakichkolwiek urzĢdzeı peryferyjnych. Po drugie, komputer posiada niezwykle rozbudowane moŇliwoĻci graficzne - obraz znacznie silniej oddziaþuje na ludzi niŇ tekst. Po trzecie, urzĢdzenie ma nieprzeciħtne moŇliwoĻci generowania dŅwiħku - rwnieŇ dlatego, Ňe odbir sensoryczny dŅwiħkw jest znacznie lepszy niŇ w przypadku informacji pisanych, wreszcie, komputer posiada moŇliwoĻę bezpoĻredniego podþĢczenia sterownikw, takich jak dŇojstik czy paddle, ktre stanowiĢ bardziej bezpoĻredni dostħp do komputera niŇ klawiatura. Wynika stĢd nie tylko fakt, iŇ moŇliwoĻci tego urzĢdzenia sĢ olbrzymie, ale przede wszystkim to, Ňe owe olbrzymie moŇliwoĻci sĢ tylko czħĻciami skþadowymi caþej architektonicznej filozofii, majĢcej sþuŇyę uŇytkownikowi. KtoĻ, kto nie zrozumie tej fundamentalnej zasady, bħdzie siħ borykaþ w pracy ze zþoŇonoĻciĢ systemu Atari. StrukturĢ wewnħtrznĢ komputery Atari 400/800 rŇniĢ siħ w znacznym stopniu od innych systemw. OczywiĻcie, znajduje siħ w niej mikroprocesor - 6502 - RAM, ROM, oraz PIA, lecz sĢ tam takŇe trzy specjalne ukþady scalone duŇej integracji (LSI), zwane ANTIC, CTIA lub GTIA, oraz POKEY. Zostaþy one zaprojektowane przez inŇynierw Atari wyþĢcznie w celu odciĢŇenia mikroprocesora 6502, co umoŇliwia skoncentrowanie siħ na wykonywaniu programw. Z drugiej strony umoŇliwiþy one wyposaŇenie komputerw Atari w tak olbrzymie moŇliwoĻci, kaŇdy z tych trzech ukþadw jest niemal tak samo ogromny (w skali pþytki krzemowej) jak sam 6502, tak wiħc stanowiĢ one o wiele wiħkszĢ potħgħ niŇ mikroprocesor. ZarzĢdzanie systemem Atari 400/800 wiĢŇe siħ gþwnie z problemami zarzĢdzania tymi wþaĻnie ukþadami. ANTIC jest mikroprocesorem zarzĢdzajĢcym wyĻwietlanym obrazem. Jest to prawdziwy procesor - posiada swj wþasny zbir instrukcji, wþasny program (zwany listĢ displejowĢ) oraz zbir danych. Lista displejowa oraz zbir danych zapisywane sĢ w RAM przez 6502. ANTIC wykorzystuje te informacje, stosujĢc bezpoĻredni dostħp pamiħci (Direct Memory Access Î DMA). Odczytuje instrukcje wyŇszego rzħdu, zawarte w liĻcie displejowej, po czym tþumaczy je na nieprzerwany ciĢg prostych instrukcji, realizowanych nastħpnie przez CTIA/GTIA. CTIA jest ukþadem interfejsu telewizyjnego. PoĻrednio wiħkszoĻę operacji CTIA jest sterowana przez ANTIC, jednakŇe 6502 moŇe byę zaprogramowany na przejħcie nadzoru niektrych lub wszystkich funkcji realizowanych przez CTIA. CTIA przetwarza ciĢg cyfrowych instrukcji z ANTICu (lub 6502) na analogowy sygnaþ sterujĢcy telewizorem. CTIA ponadto wprowadza do sygnaþu telewizyjnego pewne wþasne elementy, jak na przykþad kolor obrazu, obecnoĻę elementw ruchomych (PMG) oraz detekcjħ kolizji. POKEY jest cyfrowym ukþadem wejĻcia/wyjĻcia (I/O). ZarzĢdza tak rŇnymi funkcjami, jak sterowanie rwnolegþĢ szynĢ I/O, generacja dŅwiħku, odczytywanie klawiatury, czy generacja liczb przypadkowych. Ponadto przetwarza na sygnaþ cyfrowy analogowy sygnaþ wejĻciowy z paddle i steruje ŇĢdania przerwaı maskowalnych (IRQ) przesyþane przez urzĢdzenia peryferyjne. Wszystkie te cztery ukþady scalone LSI pracujĢ rwnoczeĻnie. Podziaþ wykonywanych przez nie funkcji zostaþ tak zaprojektowany, by uniknĢę jakichkolwiek konfliktw miħdzy nimi. Jedynym konfliktem, jaki wystħpuje w tym systemie sprzħtowym, jest wykorzystywanie przez ANTIC adresw oraz szyn danych do odczytywania informacji displejowych. W takim momencie wstrzymuje on pracħ 6502 i przejmuje sterowanie szynami danych. Tak jak we wszystkich systemach opartych na procesorze 6502, operacje I/O bazujĢ na mapowaniu pamiħci. Rysunek 1-1 przedstawia schematycznĢ mapħ pamiħci komputera, natomiast rysunek 1-2 jego architekturħ sprzħtowĢ. Bez DOS Z DOS 2.OS RAM systemu operacyjnego RAM systemu operacyjnego 0000 1000 DOS 2.OS 2000 3000 obszar 4000 obszar wolnego 5000 wolnego RAM 6000 RAM 7000 8000 9000 A000 BASIC lub kartridŇ B000 Basic lub kartridŇ C000 niewykorzystany niewykorzystany D000 Sprzħt. system I/O Sprzħt. system I/O E000 system oper ROM F000 system operacyjny ROM FFFF Rys. 1-1 A A Piro Ļw. A Klawisze funkcyjne A Strzaþ obraz TV dŅwiħk Klawiatura Stacja dyskw i inne SERIAL BUS E Paddle Help Key Joystick A Paddle but. Rys. 1-2 System Atari 400/800 [ Pobierz całość w formacie PDF ] |